Bánh Chao Và Những Ký Ức Ngọt Ngào Về Trung Thu Xưa

Những sạp bánh Trung Thu đã mọc ngoài đường như từng đợt nấm sau mưa, ban đầu thì hàng trăm ngàn một cái, qua rằm thì mua một tặng ba. Nhớ tầm độ hai ba chục năm trước, nhà nào mua được cho con nít cái bánh Trung Thu coi như cũng có dư của. Cả nhà nhường nhịn người được một góc, gọi là cho có phong vị. Còn nhà nghèo thì nhịn miệng, chờ qua Tết ăn bánh Trung Thu “tàn hình”, gọi là bánh chao.

Bánh chao - Ký ức về những mùa Trung Thu nghèo (Ảnh Sưu Tầm)
Bánh chao kỳ thực là một thứ bánh Trung Thu đã đầu thai chuyển kiếp. Nhất là Chợ Lớn, khi những loại Bánh Trung Thu giành cho người khá giả đã bớt phần mới mẻ. Có thể nói là khi họ đã ngán, những chiếc bánh chưa được bán đi bắt đầu cuộc đầu thai của mình thành bánh chao. Người ta lấy đủ thứ bánh Trung Thu, nhất là bánh nhân thập cẩm, đem ra tán nhỏ rồi trộn lại, thêm bột da bánh Trung Thu, rồi các loại mè rang đậu phộng đem nhồi chung. Nặn ra thành miếng mà chiên lên cho vàng, gọi là bánh chao. Bánh này rẻ tiền hơn, nên là loại đặc sản con nít nhà không mấy khá giả.

Tiệm bánh Trung Thu Đông Hưng Viên nổi danh một thời ở Sài Gòn (Ảnh Sưu Tầm)
Chao trong tiếng Việt có nghĩa là trộn lẫn. Ví dụ như món chao là loại đậu hũ lên men, rồi trộn với rượu, muối và các gia vị khác còn gọi là đậu phụ nhự, một công đoạn quan trọng trong việc làm mắm đó là chao đường, nghĩa là trộn đường, mắm ruốc trộn với tỏi ớt gọi là mắm ruốc chao, trên đường Trần Hưng Đạo gần rạp Lệ Thanh cũ có mấy xe đậu phộng chao, tức là đậu phộng rang đem trộn với gia vị và hương liệu cho vừa miệng. Hoặc từ chao đảo cũng có nghĩa gần như thế. Cho nên loại bánh được làm từ cách trộn các thứ bánh Trung Thu cũ lại, gọi là bánh chao. Kỳ thực bánh chao không hề có chao trong nguyên liệu mà do về sau ngôn ngữ không được giải thích tận tường mà ra.

Một sạp bán lồng đèn (Ảnh Sưu Tầm)

Càng về sau kinh tế bắt đầu phát triển, bánh Trung Thu cũng được sản xuất bán công nghiệp, giá thành không cao lắm nên người ta có thể tha hồ mà ăn cho thõa thích, dù gì mỗi năm cũng chỉ một lần. Và dĩ nhiên người ta không còn phải chờ những sạp bán ế để có bánh chao rẻ tiền mà ăn. Bánh chao dần ít được biết tới.